เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง (端午節) เป็นหนึ่งในเทศกาลที่สำคัญของชาวจีนและมีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน อีกทั้งธรรมเนียมประเพณีที่ปฏิบัติกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ก็ยังคงสืบทอดมาจนถึงทุกวันนี้ เช่นเดียวกับทุก ๆ เทศกาลของจีน วันไหว้บ๊ะจ่างก็มีทั้งสิ่งที่นิยมทำและสิ่งที่ไม่ควรทำ สำหรับสิ่งที่นิยมปฏิบัติในวันดังกล่าว ก็ไม่ได้มีเพียงแค่การกินบ๊ะจ่างเพื่อเป็นการรำลึกถึงชีว์หยวน (屈原) หรือ คุกง้วง ในสำเนียงแต้จิ๋ว เท่านั้น แต่ยังมีอีกหลาย ๆ ธรรมเนียมที่ควรรู้ และในขณะเดียวกันก็เชื่อว่า หลายคนอาจไม่รู้สิ่งที่ไม่ควรทำในเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างด้วย
สิ่งที่ชาวจีนนิยมทำในเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง (นอกจากการกินบ๊ะจ่าง)
1. แข่งเรือมังกร
ประเพณีแข่งเรือมังกรถือเป็นหนึ่งในไฮไลต์ของเทศกาลนี้ อีกทั้งยังถูกนำไปตั้งเป็นชื่อเทศกาลในภาษาอังกฤษอีกด้วย ซึ่งก็คือ Dragon Boat Festival นั่นเอง ชาวจีนเชื่อว่าการแข่งเรือมังกรถือเป็นหนึ่งในวิธีการรำลึกถึงชีว์หยวนกวีผู้รักชาติแห่งแคว้นฉู่ นอกจากนี้ยังเป็นการป้องกันไม่ให้ปลาในแม่น้ำมากัดกินร่างของชีว์หยวนเช่นเดียวกับการโยนบ๊ะจ่างลงในแม่น้ำ
2. แขวนใบอ้ายเฉ่า (艾草) และชางผู (菖蒲) ขึ้นเหนือประตูบ้าน
ในเช้าก่อนวันเทศกาลชาวบ้านจะออกไปเก็บใบอ้ายเฉ่า (艾草) หรือ โกฐจุฬาลัมพา และชางผู (菖蒲) ว่านน้ำชนิดหนึ่ง เมื่อถึงวันก็จะนำใบเหล่านั้นไว้เหนือประตูบ้านและที่หน้าต่าง โดยมีความเชื่อว่าจะสามารถไล่สิ่งชั่วร้ายออกไปได้ และจะได้ผลดีขึ้นไปอีกถ้าติดรูปเทพจงขุย (鐘馗) ไว้ที่หน้าประตูด้วย
สิ่งที่ไม่ควรทำในเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง
1. พูดว่า “ตวนอู่เจี๋ยไคว่เล่อ” ( 端午節快樂)
หลาย ๆ คนอาจติดการพูดคำว่า “ไคว่เล่อ” (快樂) จากเทศกาลอื่น ๆ มาเช่น “ซินเหนียนไคว่เล่อ” (新年快樂) ซึ่งจริง ๆ เราไม่ควรพูดแบบนั้น เพราะด้วยความเป็นมาของเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างนั้นมาจากความโศกเศร้าของประชาชนที่มีต่อชีว์หยวน ดังนั้นการอวยพรให้มีความสุขในเทศกาลที่เต็มไปด้วยความเศร้าจึงอาจไม่ถูกกาลเทศะนัก แต่ในเทศกาลนี้ผู้คนมักจะพูดว่า “ตวนอู่เจี๋ยห่าวคัง” (端午好康) ที่แปลว่าขอให้มีสุขภาพแข็งแรงแทน
2. ไปในสถานที่ที่มีพลังงานหยินมาก
ในเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างชาวจีนมีความเชื่อว่าไม่ควรไปในสถานที่ที่มีพลังหยินมาก เช่น โรงพยาบาล หลุมศพ เพราะการไปยังพื้นที่เหล่านั้นจะเป็นการนำโชคร้ายกลับติดตัวมาด้วย แต่ถ้าหากไม่สามารถเลี่ยงได้ ให้พบถุงหอมที่มีส่วนประกอบของสมุนไพรหอมหลากหลายชนิดเพื่อป้องกันสิ่งชั่วร้ายได้
โจวเซี่ยวเทียน. (2012). เปิดตำนานเทศกาลจีน (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: มติชน.
https://www.odynovotours.com/china/dragon-boat-festival.html#
https://money.udn.com/money/story/122328/7246725?from=edn_search_tag_result
