เทศกาลไหว้บ๊ะจ่างหรือเทศกาลตวนอู่ (端午节) ตรงกับวันที่ 5 เดือน 5 ตามปฏิทินเกษตรจีน (农历) ส่วนคนแต้จิ๋วมักจะเรียกว่า 五月节 (โหงวเหว่ยโจ่ย*) ซึ่งแปลว่า เทศกาลเดือนห้า ในปัจจุบันเทศกาลดังกล่าวมีความสำคัญกับชาวจีนทั่วประเทศ ในวันที่ 20 พฤษภาคมปี 2006 ทางการจีนจัดให้เป็นมรดกสำคัญทางวัฒนธรรมระดับชาติประเภทไม่ใช่วัตถุสิ่งของ (国家级非物质文化遗产) และตั้งแต่ปี 2008 เป็นต้นมาได้มีการประกาศให้วันไหว้บ๊ะจ่างเป็นวันหยุดราชการด้วย
รายละเอียดเกี่ยวกับแฟ้มประวัติผู้วายชนม์ ฉบับเทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง
แฟ้มประวัติผู้วายชนม์ ฉบับเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างนี้ จะประกอบไปด้วยข้อมูลพื้นฐานและประวัติของผู้เสียชีวิตทั้งหมด 3 รายดังต่อไปนี้
#01 Qu Yuan
ชื่อ: ชีว์หยวน (屈原)
วันเดือนปีเกิด: 340 – 278 ปีก่อนคริสตศักราช
เพศ: ชาย
สาเหตุการเสียชีวิต: กระโดดแม่น้ำ (投江而死)
ประวัติผู้เสียชีวิตโดยสังเขป: ชีว์หยวนเป็นกวีเอกผู้รักชาติและขุนนางผู้ใหญ่แห่งแคว้นฉู่ในยุคสมัยชุนชิวจ้านกั๋ว (春秋战国时期) ได้รับความไว้วางใจจากฉู่หวยหวัง (楚怀王) ให้ดำรงตำแหน่งเสนาบดีฝ่ายซ้าย (左徒) ชีว์หยวนมีความพยายามที่จะปฏิรูปการเมือง แต่กลับทำให้ขุนนางเก่าไม่พอใจ จึงโดนใส่ร้ายจนถูกปลดออกจากราชการถึง 2 ครั้ง ในช่วงวาระสุดท้ายของชีวิตเมื่อทราบข่าวว่าแคว้นฉู่บ้านเกิดของตนถูกแคว้นฉินตีแตก ชีว์หยวนจึงรู้สึกเสียใจ ตัดสินใจจบชีวิตด้วยการอุ้มก้อนหินและกระโดดแม่น้ำมี่หลัวเจียง ชาวแคว้นเมื่อได้ยินดังนั้นจึงพากันไปที่แม่น้ำโยนก้อนข้าวไม่ให้ศพชีว์หยวนถูกกัดกิน บ้างก็พายเรือตามหาศพ และพรมเหล้าสงหวงเพื่อขับไล่สิ่งชั่วร้าย หลังจากนั้นในทุกวันที่ 5 เดือน 5 ชาวบ้านก็พากันปฏิบัติธรรมเนียมดังกล่าวเพื่อเป็นการรำลึกถึงกวีรักชาติผู้นี้ และกลายเป็นธรรมเนียมประเพณีในเทศกาลไหว้บ๊ะจ่างในที่สุด
#02 Wu Zixu
ชื่อ: อู๋จื่อซีว์ (伍子胥)
วันเดือนปีเกิด: 559 – 484 ปีก่อนคริสตศักราช
เพศ: ชาย
สาเหตุการเสียชีวิต: มีรับสั่งให้จบชีวิต (赐死)
ประวัติผู้เสียชีวิตโดยสังเขป: อู๋จื่อซีว์เป็นขุนนางของแคว้นฉู่ในสมัยชุนชิว บิดาของตนถูกสั่งประหารอย่างไร้ความเป็นธรรม ตนจึงหนีไปพึ่งแคว้นอู๋ ด้วยความรู้ความสามารถที่มีจึงไต่เต้าขึ้นเป็นขุนนางผู้ใหญ่ได้ และยังสามารถเอาชนะแคว้นเย่ว์ได้ อู๋จื่อชีว์ได้แนะนำให้ฟูไชหวังให้กำจัดโกวเจี้ยนหวัง แต่ฟูไชหวังกลับเชื่อฟังคำพูดของป๋อผี่ขุนนางกังฉินซึ่งรับสินบนจากโกวเจี้ยน จนในที่สุดฟูไชหวังถึงกับสั่งให้อู๋จื่อชีว์จบชีวิตตนเอง และเอาศพของอู๋จื่อชีว์ไปทิ้งลงในแม่น้ำในวันที่ 5 เดือน 5 เมื่อชาวบ้านทราบดังนั้นแล้วก็รู้สึกสงสาร จึงได้จัดงานรำลึกถึงขุนนางผู้นี้ และกลายเป็นที่มาของเทศกาลนี้
#03 Cao E
ชื่อ: เฉาเอ๋อ (曹娥)
วันเดือนปีเกิด: ค.ศ. 130 – 143
เพศ: หญิง
สาเหตุการเสียชีวิต: กระโดดน้ำ (投江而死)
ประวัติผู้เสียชีวิตโดยสังเขป: เฉาเอ๋อเกิดในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เมื่ออายุได้เพียง 14 ปี บิดาของเธอตกน้ำหายไประหว่างทำพิธีรำลึกถึงที่ริมแม่น้ำซุน (舜江) ในวันที่ 5 เดือน 5 เวลาผ่านไปนานหลายวันแต่ก็ยังไม่พบตัว ในที่สุดเธอจึงตัดสินใจกระโดดลงไปเพื่อช่วยบิดาของเธอ เวลาผ่านไปอีกหลายวันก็ได้พบศพของเธอแบกศพของบิดาขึ้นมา ชาวบ้านเมื่อเห็นดังนั้นจึงซาบซึ้งในความกตัญญูของเธอ จึงตั้งแม่น้ำสายนี้ว่าแม่น้ำเฉาเอ๋อ (曹娥江) ตั้งศาลเจ้าที่หันหน้าไปทางแม่น้ำเส้นดังกล่าวว่าศาลเจ้าเฉาเอ๋อ (曹娥庙) และรำลึกถึงเธอทุกครั้งเมื่อถึงวันไหว้บ๊ะจ่าง
โจวเซี่ยวเทียน. (2012). เปิดตำนานเทศกาลจีน (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: มติชน.
https://baike.baidu.com/item/%E5%B1%88%E5%8E%9F/6109
https://baike.baidu.hk/item/%E4%BC%8D%E5%AD%90%E8%83%A5/28115
https://www.suzhou.gov.cn/szsenglish/qqdyd/202303/5c556e2e009d417b984523aee59c3f58.shtml
