เมื่อถึงช่วงปลายปี สำหรับคนไทยเชื้อสายจีน จะมีหนึ่งเทศกาลที่จะต้องปฏิบัติกันทุกปี นั่นคือเทศกาลไหว้ขนมบัวลอย หรือ ช่วงที่เข้าสู่สารทตังโจ่ย หรือ 冬至 (dōng zhì) แปลว่า ฤดูหนาวได้มาถึงแล้ว ปีนี้ตรงกับวันที่ 22 ธันวาคม 2566 ซึ่งเป็นสารทที่ 22 ในการเปลี่ยนฤดูของจีนพอดี
ความเป็นมาของขนมบัวลอย
ในวันไหว้ขนมบัวลอย ถูกจัดในวันที่มีช่วงเวลาตอนที่เช้าสั้นที่สุด และ กลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี 🌏 โดย ชาวจีนมีความเชื่อว่า
กลางวัน สื่อถึง พลังหยาง ☀️
กลางคืน สื่อถึง พลังหยิน 🌙
ดังนั้นร่างกายที่แข็งแรงต้องมีความสมดุลระหว่างพลังหยินและ หยาง ในฤดูหนาว เมื่อกลางวัน (พลังหยาง) ลดต่ำลงในฤดูหนาว ผู้คนจึงรับประทานอาหารที่เสริมพลังหยางในการเฉลิมฉลองในวันนี้เพื่อปรับสมดุลและเตรียมร่างกายเข้าสู่ฤดูหนาว
ความหมายของขนมบัวลอย
ขนมบัวลอย หรือ ทังถวน (汤圆 Tāngyuán) 汤 แปลว่า น้ำซุป, 圆 แปลว่า ทรงกลม นอกจากนั้น อักษร 圆 มีอีกความหมายว่า การได้อยู่พร้อมหน้าพร้อมตากันของคนในครอบครัว อีกด้วย ในประเทศไทยอาจจะคุ้นเคยกับการเรียกว่า ขนมอี๋ เนื่องจากเป็นการออกเสียงตามสำเนียงจีนแต้จิ๋วนั่นเอง
ความสำคัญของเทศกาลไหว้บัวลอย
ในความเชื่อของชาวจีน “เทศกาลไหว้ขนมบัวลอย” นั้นสำคัญไม่แพ้ “เทศกาลตรุษจีน” เลยเพราะเปรียบเหมือนเทศกาลสิ้นปีที่ผู้คนจะกลับบ้านมารวมตัวกัน และทำบุญตามวัดหรือไหว้เจ้า สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยในช่วงเทศกาลไหว้ขนมบัวลอย ก็คือ ขนมบัวลอย ที่ทุกคนคุ้นหน้าคุ้นตากันอย่างดี ในเทศกาลนี้จะมีการทำขนมบัวลอย หรือ ขนมอี๋ มาไหว้ฟ้าดิน ปึงเถ่ากง ตี่จู๋เอี๊ย เพื่อขอบคุณที่ได้ช่วยให้การดำรงชีวิตของสมาชิกทุกคนในครอบครัวสามารถดำรงมาได้อย่างราบรื่นตลอดปีที่ผ่านมา และเพื่อขอพรให้ช่วยคุ้มครองคนในครอบครัวด้วย และ เมื่อรับประทานแล้วคนในครอบครัวจะรักผูกพันกันยิ่งขึ้น เพราะเมื่อถึงเทศกาลนี้แล้ว ญาติพี่น้องจะกลับมารวมอยู่พร้อมหน้ากันอีกครั้งและการทานบัวลอยก็หมายถึงการรำลึกถึงปีที่ผ่านมาว่า เราเติบโตขึ้นอีก 1 ปี
*แล้วเราอยู่ที่ประเทศไทยแล้วสามารถใช้บัวลอยกะทิ, บัวลอยไข่หวาน, หรือ บัวลอยเผือกไหว้เจ้าได้ไหมนะ?
คำตอบ ใช้ได้นะครับ และเพื่อความเป็นสิริมงคลให้กับครอบครัวบัวลอยที่ไหว้นั้นควรจะมีสีแดงและสีขาว* ด้วย เพราะว่าเป็นสีมงคลของจีน ที่บอกถึง ความรักและความกลมเกลียวกันของครอบครัว
วิธีเตรียมของไหว้ในเทศกาลไหว้บัวลอย
- เทียนแดง 1 คู่
- น้ำชา 5 ถ้วย
- ธูป 5 ดอก
- ผลไม้มงคล (ส้ม แอปเปิ้ล องุ่น กล้วยหอม ส้มโอ)
- บัวลอย 5 ถ้วย
โดยเริ่มจาก "ไหว้เทพฟ้าดิน" เป็น อันดับแรก
เทศกาลไหว้บัวลอย คือ เทศกาลในการรวมตัวของญาติในฤดูหนาวของชาวจีน เมื่อเปรียบเทียบกับคนไทยเชื้อสายจีนในประเทศไทย อาจจะไม่ค่อยได้รับความนิยมมากเท่าไร เพราะสมาชิกต่างคนมีภาระและหน้าที่ของตนเองที่ต้องรับผิดชอบ แต่ก็เชื่อว่าการระลึกถึงกันและได้ร่วมรับประทานอาหารด้วยกันอย่างพร้อมหน้า ก็เป็นอีกความสุขหนึ่งที่มีค่าอย่างยิ่งในเทศกาลนี้ ดังนั้น ในเทศกาลไหวบัวลอยที่จะถึงนี้ ทุกคนอย่าลืมส่งความคิดถึงถึงกันกับสมาชิกครอบครัว ซึ่งในปัจจุบันไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปแล้ว ทุกคนสามารถโทรศัพท์ถึงกัน, ส่งข้อความหากัน หรือนัดรับประทานอาหารมื้อสำคัญด้วยกันได้
สุดท้ายก็ขอฝากคำอวยพรภาษาจีนที่มีความหมายดี ๆ ให้ทุกคน 祝你全家汤圆 (จู้หนี่ เฉี๋ยนเจีย ทังหยวน) แปลว่า "ขอให้มีความสุขในวันรวมญาติ"
ฝากทุกคนติดตามบทความต่อๆไปของน่ำเอี้ยงด้วยนะครับ สวัสดีครับ
